ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΚΕΡΑΜΕΩΣ
ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗΝ
ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ
1.Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὁ καταξιώσας ἡμᾶς διαδραμεῖν
τὴν κυκλικὴν τοῦ χρόνου περίοδον καὶ πρὸς τὴν κορωνίδα τοῦ ἔτους ἐλθεῖν,
ἐξ ἧς ὥσπερ ἀφ᾽ ὕσπληγγος αὖθις τοῦ δρόμου τοῦ βιοτικοῦ κατερχόμεθα
τὸν αὐτὸν κύκλον διὰ πάσης τῆς ζωῆς ἡμῶν ἀνελίττοντες, ἕως ἂν ὁ ἄπειρος
ἡμᾶς ἐκεῖνος αἰὼν διαδέξηται, ὁ διαστήματι χρόνου καὶ ἡλίου φορᾷ
μὴ μετρούμενος.
1.Ἂς
εἶναι εὐλογημένος ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος μᾶς καταξίωσε νὰ διατρέξουμε
τὴν κυκλικὴ περίοδο τοῦ χρόνου καὶ νὰ φθάσουμε στὸ τέλος τοῦ ἔτους, ἀπὸ
τὸ ὁποῖο, ὅπως ἀκριβῶς ἀπὸ ἀφετηρία τοῦ δρόμου τῆς ζωῆς ἐπανερχόμεθα
πάλι ἀναπτύσσοντας μὲ ὅλη τὴν ζωή μας τὸν ἴδιο κύκλο ἕως ὅτου μᾶς διαδεχθῆ
ἐκεῖνος ὁ ἄπειρος αἰώνας, ὁ ὁποῖος δὲν μετριέται μὲ διάστημα χρόνου
καὶ ἡλίου.
2.Ἡ μὲν παροῦσα ἡμέρα, (προκείσθω γὰρ τῷ λόγῳ
οἷον ἥδυσμα τοῖς φιλοκάλοις ὑμῖν), κατὰ μὲν τὸ ἱστορικῶς γενόμενον
καὶ τελούμενον, ἀρχὴ τῆς χρονικῆς ὑπάρχει ἀνακυκλήσεως, Ἴνδικτα
λεγομένη τῇ Ρωμαίων φωνῇ· οὕτω γὰρ ἐκεῖνοι τὸν ὁρισμὸν ὀνομάζουσιν.
Ἑβραίοις μὲν γὰρ ἀρχὴ τοῦ χρόνου νενόμισται ὁ Νισάν, παρ᾽ αὐτοῖς οὕτως
ὀνομαζόμενος, ἀρχὴ τυγχάνων τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας καὶ τῆς κοσμογενέσεως,
ὡς δηλοῖ τῶν βοτάνων καὶ θάμνων καὶ δένδρων ἡ βλάστησις. Ρωμαίοις δὲ
πάλαι μὲν ὁ Ἰανουάριος ἦν τοῦ ἔτους ἀρχή· ἀφοῦ δὲ ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ
τὸν Ἀντώνιον ἐτροπώσατο κατὰ τὸν Σεπτέμβριον μῆνα, περιφανῆ ποιῆσαι
τὴν νίκην βουλόμενος, μεταμείβει τὸ Ρωμαϊκὸν ἔθος καὶ χαρίζεται
τῷ μηνὶ τούτῳ τὰ πρεσβεῖα καθάπερ πρωτόλεια.
2.Ἡ
μὲν παροῦσα ἡμέρα, (ἂς παρουσιάζεται, λοιπόν, στὸ λόγο σὰν ἄρτυμα σ᾽
ἐσᾶς τοὺς φιλοκάλους [σ᾽ ἐσᾶς, ποὺ ἀγαπᾶτε τὴν ἀρετή]), σύμφωνα μὲν
μὲ ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖο ἱστορικῶς ὁπωσδήποτε θὰ γίνῃ καὶ θὰ συντελεσθῇ, εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς χρονικῆς κυκλικῆς ἐπανόδου,
ἡ ὁποία λέγεται Ἴνδικτα στὴν γλῶσσα τῶν Ρωμαίων. Ἐκεῖνοι μάλιστα κατ᾽
αὐτὸν τὸν τρόπο ἀποκαλοῦν τὸν ὁρισμό. Στοὺς μὲν Ἑβραίους μάλιστα ἀρχὴ
τοῦ χρόνου ὁρίζεται ὁ Νισὰν [ὁ Μάρτιος],
ὁ ὁποῖος ὀνομάζεται ἔτσι σ᾽ αὐτούς, ἐπειδὴ συμβαίνει [τότε] ἡ ἀρχὴ
τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας καὶ τῆς κοσμογενέσεως, ὅπως καταδεικνύει
ἡ βλάστησι τῶν χόρτων καὶ τῶν θάμνων καὶ τῶν δένδρων. Στοὺς Ρωμαίους δὲ ἀρχὴ
τοῦ ἔτους ἦταν παλαιὰ ὁ Ἰανουάριος. Ἀφότου ὅμως κατὰ τὸν Σεπτέμβριο
μῆνα, ὁ Αὔγουστος Καῖσαρ κατετρόπωσε τὸν Ἀντώνιο, θέλοντας νὰ κάνῃ
τὴν νίκη [του] ξακουστὴ μεταβάλλει τὴν ρωμαϊκὴ συνήθεια καὶ χαρίζει
σ᾽ αὐτὸν τὸν μῆνα [Σεπτέμβριο] τὰ πρεσβεῖα σὰν τὴν προσφερόμενη τιμητικὰ
στοὺς θεοὺς πρώτη λεία [ἐκείνου τοῦ πολέμου].
3.Ὁ τοίνυν ἀγαθὸς Δεσπότης ἡμῶν
διὰ σαρκὸς ἐπιφανεὶς ἡμῖν, καὶ πρὸς μίαν αὐλὴν συναγείρων Ἰουδαίους
καὶ Ρωμαίους καὶ Ἕλληνας, ἁγιάσαι τὴν ἡμέραν ταύτην βουλόμενος,
κατ᾽ αὐτὴν εἰς Ναζαρὲτ παραγίνεται καὶ εἴσεισιν ἐν τῇ συναγωγῇ, ὡς
ὁ γλαφυρὸς Λουκᾶς ἱστορεῖ, καὶ βιβλίον ἀνὰ χεῖρας λαβών, τὰ περὶ αὐτοῦ
τῷ Προφήτῃ τεθεσπισμένα ὑπανεγίνωσκεν· ἐντεῦθεν ὡς εὐλογηθεῖσαν
τὴν ἡμέραν ὑπὸ Θεοῦ ἑορτάζειν αὐτὴν ἡ Ἐκκλησία παρέλαβεν. Ἀλλὰ
ταῦτα μὲν οἷον σῶμα ἔστω τῷ λόγῳ τῆς ἑορτῆς, κατὰ τὸν ἱερὸν φᾶναι Μάξιμον·
φέρε οὖν καὶ ταῖς ἔνδοθεν θεωρίαις τοῦτον ψυχώσωμεν.
3.Ἐπιπλέον
ὁ ἀγαθὸς Κύριος μας, ὁ ὁποῖος ἐμφανίστηκε σ᾽ ἐμᾶς μὲ σάρκα καὶ συγκάλεσε
σὲ μία αὐλὴ τοὺς Ἰουδαίους καὶ τοὺς Ρωμαίους καὶ τοὺς Ἕλληνες, θέλοντας
νὰ ἁγιάσῃ αὐτὴν τὴν ἡμέρα ἔρχεται κατ᾽ αὐτὴν στὴν Ναζαρὲτ καὶ πηγαίνει
στὴν συναγωγή, ὅπως ὁ γλαφυρὸς Λουκᾶς ἐξιστορεῖ, καὶ ἀφοῦ πῆρε στὰ χέρια
[του] βιβλίο, διάβαζε εἰς ἐπήκοον πάντων ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἔχουν τεθῆ
στὸν Νόμο ἀπὸ τὸν προφήτη σχετικὰ μ᾽ αὐτὸν τὸν ἴδιο. Ἕνεκα τούτου ἡ Ἐκκλησία,
ἀφοῦ εὐλογήθηκε ἡ ἡμέρα ἀπὸ τὸν Θεὸ παρέλαβε νὰ τὴν ἑορτάζῃ. Ἀλλὰ
αὐτὰ μὲν ἂς εἶναι ὡς πρὸς τὸν λόγο σὰν
ἕνα εἶδος σῶμα τῆς ἑορτῆς σύμφωνα μὲ ὅ,τι παρουσιάζει ὁ Ἱερὸς Μάξιμος.
Εἰσηγήσου, λοιπόν, καὶ θὰ δώσωμε ψυχὴ σ᾽ αὐτὸν [τὸν λόγο] μὲ τὶς ἐσωτερικὲς
θεωρίες, [μὲ βαθύτερη μελέτη].
4.Ὁ μὴν οὗτος, ὁ κατὰ μὲν τοὺς Ἕλληνας Γορπιαῖος,
κατὰ δὲ τοὺς Αἰγυπτίους Θώθ, κατὰ δὲ τοὺς Ἑβραίους Εὐάλ, καθ᾽ ἡμᾶς δὲ
Ρωμαϊκῇ γλώττῃ Σεπτέμβριος, εἰκόνα φέρει παλαιᾶς τε καὶ νέας, καὶ
τῆς ἑβδοματικῆς ταύτης ζωῆς, καὶ τῆς ἐν τῷ μέλλοντι καταστάσεως·
καὶ τοῦτο δι᾽ αἰνίγματος δεικνὺς ὁ Θεός, τὰς τρεῖς ἑορτὰς τῶν Σαλπίγγων
καὶ τοῦ Ἱλασμοῦ, καὶ τῶν Σκηνοπηγιῶν ἐν τούτῳ τῷ μηνὶ γενέσθαι προσέταξεν,
οὕτω φάμενος τῷ Μωϋσῇ: «Τῇ πεντεκαιδεκάτῃ τοῦ μηνὸς τοῦ ἑβδόμου
τούτου ἑορτὴ σκηνῶν ἑπτὰ ἡμέρας τῷ Κυρίῳ»· καὶ «προσάξατε ὁλοκαυτώματα
τῷ Κυρίῳ ἑπτὰ ἡμέρας». Ἕβδομος δὲ μὴν ἀπὸ τοῦ Νισάν, οὗτός ἐστιν ὁ
Εὐάλ· καὶ μὴ σαλπίζειν τούτοις προσέταξε, καὶ τὴν πρώτην καὶ τὴν ἑβδόμην
ἡμέραν ἔχειν κλητὴν καὶ ἀνάπαυσιν. Κελεύει δὲ ἡ νομοθεσία, καὶ κάλλυνθρα
φοινίκων λαβεῖν, καὶ κλάδους ξύλου δασεῖς καὶ ἰτέας καὶ ἄγνου· καὶ οὕτω
τῇ ἑορτῇ ἐπευφραίνεσθαι.
4.Ὁ
μήνας αὐτός, ὁ ὁποῖος [λέγεται] σύμφωνα μὲν μὲ τοὺς Ἕλληνες, Γορπιαῖος,
σύμφωνα δὲ μὲ τοὺς Αἰγυπτίους Θώθ, ἐνῶ σύμφωνα μὲ τοὺς Ἑβραίους, Εὐάλ,
καὶ σύμφωνα μ᾽ ἐμᾶς στὴν ρωμαϊκὴ γλῶσσα [λέγεται] Σεπτέμβριος, παρουσιάζει
εἰκόνα καὶ παλαιᾶς καὶ νέας καὶ τῆς κατὰ τὸν ἀριθμὸ ἑπτὰ αὐτῆς [ἐδῶ]
ζωῆς καὶ τῆς μελλοντικῆς καταστάσεως. Καὶ φανερώνοντας ὁ Θεός αὐτὸ
μὲ αἴνιγμα, προσέταξε τὶς τρεῖς ἑορτές: τῶν Σαλπίγγων καὶ τοῦ Ἱλασμοῦ
καὶ τῶν Σκηνοπηγιῶν νὰ γίνουν σ᾽ αὐτὸν τὸν μῆνα, λέγοντας στὸν Μωϋσῆ,
ἔτσι: «Τὴν δεκάτη πέμπτη τοῦ μηνὸς αὐτοῦ τοῦ ἑβδόμου [νὰ τελεσθῇ] ἡ ἑορτὴ
τῶν σκηνῶν [ἀφιερώνοντας] ἑπτὰ ἡμέρες στὸν Κύριο» καὶ «νὰ προσφέρετε
ἑπτὰ ἡμέρες ὁλοκαυτώματα στὸν Κύριο». Ὁ Ἕβδομος δὲ μήνας ἀπὸ τὸν Νισὰν
[τὸν Μάρτιο], αὐτὸς εἶναι ὁ Εὐὰλ [ὁ Σεπτέμβριος]. Καὶ τοὺς προσέταξε νὰ
μὴν σαλπίζουν καὶ νὰ ἔχουν ξεχωριστὴ [ἑορτὴ] καὶ ἀνάπαυσι. Προστάζει
δὲ ἡ νομοθεσία νὰ λάβουν καὶ φοῦντες ἀπὸ φοίνικες καὶ πυκνοὺς κλάδους
δένδρου καὶ ἰτιᾶς καὶ λυγαριᾶς· καὶ κατ᾽ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ εὐχαριστιέστε
στὴν ἑορτή. [Βλ. Λευιτ.
κγ’, 34-44].
5.Ἡ μὲν οὖν τῶν Σαλπίγγων ἑορτή, Νόμου καὶ Προφητῶν
καὶ τῆς ἐξ αὐτῶν κηρυττομένης τύπος ἐστίν· ὁ δὲ Ἱλασμός, σύμβολον
τῆς τοῦ Θεοῦ καταλλαγῆς πρὸς τὸν ἄνθρωπον· τὸν γὰρ ὑποδύντα τὴν κατακριθεῖσαν
φύσιν ἱλασμὸν ἔθετο ὁ Πατὴρ ὡς ὁ Παῦλος φησίν· ἡ δὲ τῆς Σκηνοπηγίας,
τὸν τριπόθητον ἡμῖν τῆς ἀναστάσεως σημαίνει καιρόν, καλῶς κατὰ τὸν
ἕβδομον μῆνα ἐκτελούμενον· μετὰ γὰρ τὴν ἑβδοματικὴν τοῦ χρόνου περαίωσιν,
ἐλπίζεται ἡ ἀνάστασις ἐν ᾗ σκηνοποιηθήσεται διὰ τῆς ἀφθαρσίας ὁ
ἄνθρωπος, τῆς ἀθανάτου ψυχῆς ἑνωθείσης τῷ διαρρεύσαντι σώματι,
ὡς τὰ φυλλορροοῦντα τῶν φυτῶν μετὰ τῶν ἀειθαλῶν οἱ ἑορτάζοντες ἀνεμίγνυον.
Οἶμαι γὰρ ἔγωγε πρὸς τοῦτο βλέπειν καὶ τὸ «σαλπίσει, φησί, καὶ οἱ νεκροὶ
ἐγερθήσονται».
5.Ἡ
μέν, ἑπομένως, ἑορτὴ τῶν Σαλπίγγων εἶναι τύπος τοῦ Νόμου καὶ τῶν Προφητῶν
καὶ τῆς [Διαθήκης τοῦ Θεοῦ - τῆς καταλλαγῆς], ποὺ κηρύσσεται ἀπ᾽ αὐτούς.
Ὁ δὲ Ἱλασμὸς [εἶναι] σύμβολο τῆς καταλλαγῆς τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Διότι
ὁ Πατὴρ ἔθεσε τὸν ἱλασμό, ὁ ὁποῖος ἀναδέχθηκε τὴν φύσι ποὺ καταδικάστηκε,
ὅπως λέει ὁ Παῦλος. Ἡ δὲ [ἑορτὴ] τῆς Σκηνοπηγίας, σημαίνει τὸν πολυπόθητό
μας καιρὸ τῆς ἀναστάσεως, ὁ ὁποῖος καλῶς πραγματοποιεῖται κατὰ τὸν
ἕβδομο μῆνα. Διότι μετὰ τὴν κατὰ τὸν ἀριθμὸ ἑπτὰ ὁλοκλήρωσι τοῦ χρόνου,
ἐλπίζεται ἡ ἀνάστασι, κατὰ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος θὰ ἀποκτήσῃ γιὰ
τὸν ἑαυτό του σκηνὴ [νέο σῶμα] διὰ τῆς ἀφθαρσίας, ὅταν θὰ ἑνωθῇ ὁπωσδήποτε
ἡ ἀθάνατος ψυχὴ μὲ τὸ σῶμα, τὸ ὁποῖο γλίστρησε στὴν φθορὰ [τοῦ θανάτου],
ὅπως τὰ [φύλλα] ποὺ πέφτουν ἀπὸ τὰ [φυλλοβόλα] φυτὰ μαζὶ μ᾽ [ἐκεῖνα] τὰ ὁποῖα ἀνεμίγνυαν ἀπὸ τὰ ἀειθαλῆ,
αὐτοὶ ποὺ ἑόρταζαν [τὴν σκηνοπηγία]. Διότι ἐγώ, βέβαια, νομίζω, ὅτι
σ᾽ αὐτὸ ἐλπίζει καὶ τὸ [λογίο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου]: «θὰ σαλπίσῃ καὶ
οἱ νεκροὶ θὰ ἀναστηθοῦν» [Α’ Κορ. ιε’, 52].
6.Φαίη δ᾽ ἄν τις ἴσως ἐπαπορῶν, καὶ
ὅτου χάριν οὗτος ὁ μὴν προεκρίθη τοσαύτας φέρειν εἰκόνας τοῦ τῆς ζωῆς
ταύτης τέλους καὶ τοῦ μυστηρίου τῆς ἀναστάσεως. Ὅτι τοι καὶ μάλα πρεπωδέστατος
οὗτος πρὸς τὸ εἰκόνισμα, οὐ μόνον ὅτι ἕβδομός ἐστιν ἀπὸ τοῦ Νισὰν ὡς
ὁ λόγος ἀπέδειξεν, ἀλλ᾽ ὅτι καὶ φθίσις ἐστὶ τῶν κατὰ τὸ ἔαρ βλαστησάντων
κατὰ τὴν τῆς κτίσεως γένεσιν. Πρὸς τούτοις δέ, ὅτι καὶ τὴν ζωδιακὴν
σφαῖραν διϊππεύων ὁ ἥλιος κατὰ τὸν μῆνα τοῦτον, εἰς τὸ δωδέκατον μόριον
γίνεται, ὃ Ζυγὸν ὀνομάζουσι, σημαίνοντος τάχα τοῦ πράγματος τὸ κατὰ
τὴν ἰσόρροπον ἐκείνην τοῦ Θεοῦ κρίσιν τῆς ἀνταποδόσεως δίκαιον.
6.Αὐτὸ
ἴσως [κανεὶς] εἶναι δυνατὸν νὰ πῇ, ἐὰν κάποιος βρίσκεται σὲ ἀπορία καὶ χάριν
τοῦ ὁποίου [ἐκείνου, δηλαδή, ποὺ ἀπορεῖ] αὐτὸς ὁ μήνας ἐξελέγη νὰ παρουσιάζῃ
τόσες πολλὲς εἰκόνες τοῦ τέλους αὐτῆς τῆς ζωῆς καὶ τοῦ μυστηρίου τῆς ἀναστάσεως.
Διότι κατὰ τοῦτο καὶ ἐξόχως [εἶναι] πάρα πολὺ ταιριαστὸς αὐτὸς [ὁ μήνας],
ὅσον ἀφορᾶ τὴν [σχετικὴ] ἐξεικόνισι, ὄχι μόνο ἐπειδὴ εἶναι ἕβδομος
ἀπὸ τὸν [μῆνα Μάρτιο] Νισάν, ὅπως παρουσίασε ὁ λόγος, ἀλλὰ διότι ὑπάρχει
καὶ μαρασμὸς κατὰ τὴν γέννησι τῆς δημιουργίας [τὸν Σεπτέμβριο] ἐκείνων
[τῶν φυτῶν], τὰ ὁποῖα κατὰ τὴν ἄνοιξι βλάστησαν. Ἑπιπλέον δέ, διότι
ὁ ἥλιος καθὼς διατρέχει ἔφιππος τὴν ζωδιακὴ σφαῖρα, κατὰ τὸν μῆνα
αὐτό, καταλήγει στὸ δωδέκατο τμῆμα, τὸ ὁποῖο ὀνομάζουν Ζυγό, διότι
πιθανῶς ἡ ὑπόθεσι [αὐτὴ τοῦ ζωδιακοῦ Ζυγοῦ] ὑποδηλώνει τὸ δίκαιο, [τὸ
ὁποῖο μέλλει νὰ ἀποδοθῇ] κατὰ τὴν ἰσότιμη ἐκείνη τοῦ Θεοῦ κρίσι
τῆς ἀνταποδόσεως.
7.Ὥσπερ δὲ ὁ αὐτὸς οὗτος μὴν καθ᾽ Ἑβραίους
μέν ἐστιν ἕβδομος, πρῶτος δὲ καθ᾽ ἡμᾶς, ὁ αὐτὸς ὢν ἀμφότερα, οὕτω δὴ
καὶ φθίσις ἐστὶ τῶν καρπῶν, καὶ ἀρχὴ τρυγητοῦ· τοῦτο νοούντων ἡμῶν,
ὡς καὶ ὁ ἕβδομος οὗτος αἰών, τέλος μέν ἐστι καὶ κατάστασις γενέσεως
καὶ φθορᾶς, ἀρχὴ δὲ τοῦ νοητοῦ τρυγητοῦ. Καὶ ὥσπερ ἐνταῦθα, εἰ μὲν εὐγενὴς
καὶ ὡραῖος ὁ βότρυς ἐντεθῇ τοῖς ληνοῖς, ἡδὺς καὶ ἀνθοσμίας τῶν βοτρύων
ὁ οἶνος ἀπορρυήσεται, τῇ παριππεύσει τοῦ χρόνου συνεπιδιδοὺς εἰς
κάλλος καὶ εὔπνοιαν· εἰ δὲ ἐκ σεσηπότων βοτρύων ἢ ὀμφακιζόντων ὁ οἶνος
ἀποθλιβῇ, ἐκτροπίας εὐθὺς καὶ ἄποτος γίνεται, μεταβαλὼν εἰς δυσωδίαν
τινὰ ἢ ὀξώδη ποιότητα, ἢ διά τινος ἑτέρας φθορᾶς εἰς σκωλήκων γένεσιν
ἀλλοιούμενος. Οὕτως ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ, τῶν ἔργων ἡμῶν δίκην βοτρύων
τῷ δοκιμαστικῷ πυρὶ τεθέντων ὡς ἐν ληνῷ, κατάδηλος ἡ γεωργία ἑκάστου
γίνεται.
7.Ὅπως
ἀκριβῶς δὲ ὁ ἴδιος αὐτὸς μήνας εἶναι σύμφωνα μὲ τοὺς Ἑβραίους ἕβδομος,
[εἶναι] δὲ πρῶτος σύμφωνα μ᾽ ἐμᾶς, ἂν καὶ εἶναι ὁ ἴδιος καὶ στὶς δύο
περιπτώσεις, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ἀκριβῶς ὑπάρχει καὶ μαρασμὸς τῶν καρπῶν καὶ
ἀρχὴ τοῦ τρυγητοῦ· γιὰ νὰ κατανοοῦμε ἐμεῖς
αὐτό, ὅτι δηλαδή, καὶ ὁ ἕβδομος αὐτὸς αἰώνας, εἶναι μὲν τέλος καὶ κατάστασι
γεννήσεως καὶ φθορᾶς, [εἶναι] δὲ ἀρχὴ τοῦ νοητοῦ τρυγητοῦ. Καὶ ὅπως ἀκριβῶς ἐδῶ
[στὴν παροῦσα ζωή], ἐὰν μὲν τοποθετηθῇ μέσα στοὺς ληνοὺς σταφύλι καλῆς
ποιότητος καὶ ὡραῖο, [τότε] καὶ τὸ κρασὶ θὰ ρεύσῃ γλυκὸ καὶ [μεστὸ] ἀπὸ τὴν μοσχοβολιὰ
τῶν σταφυλιῶν, βελτιούμενο [μάλιστα] μὲ τὴν παρέλευσι τοῦ χρόνου σὲ ὀμορφιὰ καὶ
εὐωδία· ἐὰν ὅμως τὸ κρασὶ προκύψῃ ἀπὸ τὴν συμπίεσι σάπιων ἢ ἄγουρων σταφυλιῶν
γίνεται ἀμέσως ξύδι καὶ ἀκατάλληλο γιὰ πόσι, καθὼς ἀλλάζει ἐν σχέσει πρὸς
κάποια δυσωδία ἢ ξινὴ ποιότητα ἢ μὲ κάποια ἄλλη φθορὰ ἀλλοιώνεται μὲ
[ἀποτέλεσμα] τὴν γέννησι σκωλήκων. Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο στὴν παλιγγενεσία [στὴν
κοινὴ ἀνάστασι] γίνεται ὁλοφάνερη ἡ ἐργασία τῆς γῆς τοῦ καθενός, ὅταν τεθοῦν
κατὰ τὸν τρόπο τῶν σταφυλιῶν τὰ ἔργα μας στὸ δοκιμαστικὸ πῦρ, ὅπως σὲ ληνό.
8.Ὁρᾶτε ὅσα ἡ δοκοῦσα μικρὰ ἑορτὴ αὕτη περιέχει
μυστήρια; καὶ ὅπως ὁ μὴν οὐκ ἀθεεὶ παρὰ Ρωμαίοις ὠνομάσθη Σεπτέμβριος;
μόνον ὅτι ἕβδομός ἐστι (σέπτεμ γὰρ παρὰ Ρωμαίοις δηλοῖ ἕβδομος),
ἀλλ᾽ ὅτι καὶ σεπτός ἐστι καὶ σεβάσμιος. Ἄθρει δὲ ὅπως καὶ κατὰ τὴν ἡμέραν
ταύτην, ἥτις ἐστὶν ἀρχὴ καὶ στέφανος τοῦ ἐνιαυτοῦ, πολλῶν Ἁγίων συνέστη
πανήγυρις συναρωγούντων ἡμῖν εἰς τὴν κατ᾽ ἀρετὴν τοῦ χρόνου περαίωσιν.
Ἐν ταύτῃ γὰρ μνήμην ἄγομεν τῆς τοῦ Σωτῆρος ἐν τῇ Συναγωγῇ ἀναγνώσεως,
καὶ τῆς ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Θεομήτορος, καὶ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, καὶ τῶν ἐν
Ἐφέσῳ ἀναιμωτὶ Μαρτύρων ἑπτά, καὶ τῶν Παρθένων Τεσσαράκοντα γυναικῶν·
Καλλίστης τε καὶ Εὐόδου καὶ Ἑρμογένους τῶν ἐκ φύσεως καὶ πίστεως ἀδελφῶν·
ἀλλὰ καὶ Συμεὼν ὁ κιονίτης δᾳδουχεῖ τὴν πανήγυριν.
8.Βλέπετε
πόσα μυστήρια περιέχει ἡ ἑορτὴ αὐτή, ἡ ὁποία φαίνεται μικρή; καὶ πῶς ὁ μήνας
δὲν ὀνομάσθηκε Σεπτέμβριος στοὺς Ρωμαίους, χωρὶς τὴν θέλησι τοῦ Θεοῦ; μόνον
διότι εἶναι ἕβδομος (διότι σέπτεμ στοὺς Ρωμαίους σημαίνει ἕβδομος), ἀλλὰ διότι
εἶναι καὶ σεπτὸς καὶ σεβάσμιος. Παρατήρησε δὲ ὅτι μάλιστα κατ᾽ αὐτὴ τὴν ἡμέρα,
ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ ἀνακύκλωσι τοῦ ἔτους, συνδέθηκε ἡ πανήγυρις πολλῶν
Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι μᾶς συμπαρίστανται στὴν ὁλοκλήρωσι τοῦ χρόνου μὲ βάσι τὴν
ἀρετή. Διότι σ᾽ αὐτὴν ἑορτάζουμε τὴν μνήμη τῆς ἀναγνώσεως τοῦ Σωτῆρος στὴν
συναγωγὴ καὶ [τὴν μνήμη] τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Θεομήτορος καὶ τοῦ Ἰησοῦ τοῦ
Ναυῆ καὶ τῶν ἑπτὰ κατὰ ἀναίμακτο τρόπο Μαρτύρων στὴν Ἔφεσο καὶ τῶν σαράντα
Παρθένων γυναικῶν καὶ τῶν ἀπὸ τὴν φύσι καὶ ἀπὸ τὴν πίστι ἀδελφῶν Καλλίστης,
Εὐόδου καὶ Ἑρμογένους. Ἀλλὰ καὶ ὁ Συμεὼν ὁ στυλίτης φωτίζει τὴν πανήγυρι.
9.Ἅπαντες οὖτοι τοῦ χρόνου τὴν ἀρχὴν
ἁγιάζουσιν. Ὁ μὲν Σωτὴρ ἡμῶν Ἰησοῦς εὐλογεῖ τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ·
ἡ διὰ τῆς σεπτῆς Εἰκόνος Αὐτῆς τιμωμένη πάναγνος Δέσποινα, μεσῖτις
πρὸς Θεὸν ἡμῶν γίνεται· ὁ τοῦ Ναυῆ Ἰησοῦς, κατ᾽ ἴχνος ἀκολουθεῖν διδάσκει
τῷ ἀληθινῷ Ἰησοῦ, εἰ τὰ τείχη τῆς ἁμαρτίας, ὡς αὐτὸς τὰ Ἱεριχούντεια,
μετ᾽ ἐπείξεως (ταχύτητος) καταβάλοιμεν· οἱ Ἑπτὰ Παῖδες, τὸν δι᾽ ἑβδομάδος
ἀριθμούμενον χρόνον καθαγιάζουσι δεικνύντες τῆς ἀναστάσεως τὸ
μυστήριον, ἧς αὐτοὶ μακρὸν ὑπνώσαντες χρόνον, ἀνέστησαν· ὁ πάμμεγας
Συμεών, τὸν ἑαυτοῦ στῦλον ὑποδεικνύς, ἀπὸ τῶν γηΐνων δι᾽ ἀρετῆς κελεύει
κουφίζεσθαι καὶ τὰ ἄνω φρονεῖν. Καλλίστην, Εὔοδον καὶ Ἑρμογένην ἥκιστα
διαιρήσομεν· οὐ γὰρ διεῖλεν αὐτοὺς φύσις καὶ γνώμη καὶ σύμπνοια καὶ
ταὐτὸ τῆς ἀθλήσεως· καὶ οὗτοι δὴ κάλλιστα ἡμᾶς εὐοδοῦσι, τὴν πρὸς Θεὸν
ἁρμονίαν θηροῦντες, οὗ γένος ἐσμὲν κατὰ τὸν εἰπόντα σοφόν.
9,Ὅλοι
αὐτοὶ ἁγιάζουν τὴν ἀρχὴ τοῦ χρόνου. Ὁ μὲν Σωτήρας μας Ἰησοῦς εὐλογεῖ
τὸν κύκλο τοῦ χρόνου. Ἡ πάναγνη Δέσποινα, ἡ ὁποία τιμᾶται μὲ τὴν σεπτὴ
εἰκόνα Της, γίνεται μεσίτις μας
πρὸς τὸν Θεό. Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ [μᾶς] διδάσκει νὰ συστοιχούμεθα μὲ
τὸν ἀληθινὸ Ἰησοῦ, [ἀπολύτως βαδίζοντας] πάνω στ᾽ ἀχνάρια [Του, σύμφωνα
μὲ τὰ ὑποδείγματα καὶ τὶς ἐντολές Του], ἐὰν ἤθελε γκρεμίσουμε μὲ ταχύτητα
τὰ τείχη τῆς ἁμαρτίας, ὅπως ἐκεῖνος [τὰ τείχη] τῆς Ἱεριχοῦς. Οἱ Ἑπτὰ
Παῖδες καθαγιάζουν τὸν χρόνο, ὁ ὁποῖος καταμετρᾶται μὲ [μέτρο] τὴν ἑβδομάδα,
ἀποκαλύπτοντας τὸ μυστήριο τῆς ἀναστάσεως, διὰ τῆς ὁποίας αὐτοί,
ἂν καὶ κοιμήθηκαν μακρὸ χρόνο, [ὅμως] ξύπνησαν [ἀναστήθηκαν]. Ὁ παμμέγιστος
Συμεών, παρουσιάζοντας τὸν στῦλο του, [μᾶς] προστάζει νὰ ἀπαλλασώμεθα
ἀπὸ τὰ γήϊνα μὲ τὴν ἀρετὴ καὶ νὰ φρονοῦμε τὰ ὑψηλά, [τὰ τοῦ Θεοῦ].
Τὴν Καλλίστη, τὸν Εὔοδο καὶ τὸν Ἑρμογένη διόλου δὲν θὰ διαχωρίσουμε.
Διότι δὲν διαχώρισε αὐτοὺς ἡ φύσι καὶ ἡ γνώμη καὶ ἡ ὁμοφροσύνη καὶ
τὸ ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ τῆς ἀθλήσεως. Καὶ αὐτοί, λοιπόν, ὡραιότατα μᾶς ἀνοίγουν
ἐλεύθερα τὸν δρόμο γιὰ νὰ θηρεύσουμε τὴν ἕνωσι μὲ τὸν Θεό, τοῦ ὁποίου
εἴμαστε γένος, σύμφωνα μὲ ἐκεῖνο τὸν σοφό, ποὺ τὸ εἶπε [Πρ. 17, 28 -29].
10.Ἤκουσας τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ
λέγοντος σήμερον, ὡς ἦκε Χριστὸς κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην εἰς τὴν ἑαυτοῦ
πατρίδα Ναζαρέτ, καὶ ἀνέγνω «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ᾽ ἐμέ»; ἐλθὲ καὶ αὐτὸς
πρὸς τὴν σὴν πατρίδα τὴν νοητὴν Ναζαρέτ, ὅπερ καθαρότης ἑρμηνεύεται
τῇ Ἑλλάδι φωνῇ· ἐλθὲ πρὸς τὴν τοῦ βίου καθαρότητα· αὕτη καὶ πατρὶς
καὶ κόσμος ὡς ἀληθῶς τῆς ψυχῆς. Ἂν εἰς ταύτην ἔλθῃς, Πνεῦμα Κυρίου ἐπὶ
σὲ γενέσθαι σοι τοῦ χρόνου ἀρχή, καθαρωτέρου βίου ἀρχή. Ἐδούλευες
μέχρι νῦν ἁμαρτίᾳ τινί; τῷ τοῦ ἐνιαυτοῦ τέλει λαβέτω καὶ αὕτη τέλος·
ἀρχή σοι πολιτείας ἐναρέτου γενέσθω τὰ Ἴνδικτα. Ζηλώσωμεν τῶν Ἁγίων
τὰς πράξεις, τῶν τε ἄλλων καὶ αὐτοῦ τοῦ θείου καὶ ἱεροῦ Συμεών, οὗ τὸν
βίον πάντες ἀκούοντες θαυμάζομεν. Ἀλλ᾽ οὐ χάριν τοῦ θαυμάζεσθαι μόνον
οἱ βίοι τῶν Ἁγίων ἐγράφησαν, ἀλλ᾽ ὥστε θαυμάζοντας καὶ μιμητὰς αὐτῶν
γενέσθαι. Πῶς οὖν ἐρεῖ τις δυνατὸν ἐκεῖνον τὸν ὑπὲρ φύσιν ἀσκήσαντα;
ἐγώ σοι διὰ βραχέων ἐνδείξομαι, τὴν ἱστορίαν πρότερον ἐπιτροχάδην
διαδραμών.
10.
Ἄκουσες τὸν Εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ νὰ λέῃ σήμερα, ὅτι ἦρθε ὁ Χριστὸς κατὰ
τὴν ἡμέρα αὐτὴ στὴν πατρίδα Του, Ναζαρὲτ
καὶ ἀνέγνωσε: «Πνεῦμα Κυρίου [μένει] σ᾽ ἐμένα»; Ἔλα καὶ [σὺ] ὁ ἴδιος
πρὸς τὴν πατρίδα σου τὴν νοητὴ Ναζαρέτ, τὸ ὁποῖο ἑρμηνεύεται: καθαρότης
στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. Ἔλα πρὸς τὴν καθαρότητα τοῦ βίου. Αὐτὴ [εἶναι]
πραγματικὰ καὶ ἡ πατρίδα καὶ ἡ εὐκοσμία τῆς ψυχῆς. Ἐὰν ἔρθῃς σ᾽ αὐτήν, τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου
[θὰ ἔρθῃ] σὲ σένα, γιὰ νὰ σοῦ γίνῃ ἡ ἀρχὴ τοῦ χρόνου ἀρχὴ καθαρώτερου
βίου. Ἦσουν μέχρι τώρα ὑποδουλωμένος σὲ κάποια ἁμαρτία; Μὲ τὸ τέλος
τοῦ χρόνου ἂς λάβῃ καὶ αὐτὴ τέλος. Ἂς σοῦ γίνουν τὰ Ἴνδικτα [δηλαδή, ἡ
ἀρχὴ τοῦ χρόνου] ἀρχὴ ἐνάρετου τρόπου ζωῆς. Ἂς μιμηθοῦμε
μὲ ζῆλο τὶς πράξεις τῶν Ἁγίων, καὶ τῶν ἄλλων καὶ αὐτοῦ τοῦ θείου καὶ ἱεροῦ
Συμεών, τοῦ ὁποίου τὸν βίο ὅλοι ὅταν [τὸν] ἀκοῦμε, θαυμάζουμε. Ἀλλὰ οἱ βίοι τῶν
Ἁγίων δὲν γράφτηκαν μόνο χάριν τοῦ νὰ θαυμάζωνται [οἱ Ἅγιοι], ἀλλὰ ὥστε,
ὅταν [τοὺς] θαυμάζουμε, νὰ γινώμαστε καὶ μιμητές τους. Πῶς λοιπόν, κανεὶς
θὰ ὀνομάσῃ δυνατὸ ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ἀσκήθηκε ξεπερνώντας τὴν φύσι;
Ἐγὼ θὰ σοῦ ἐκθέσω ἐν συντομίᾳ, ἀφοῦ προηγουμένως διατρέξω βιαστικὰ
τὴν ἱστορία [τοῦ Ἁγίου].
11. Οὗτος ὁ μέγας, ἐκ παίδων ἔτι ποιμὴν
προβάτων γενόμενος, οὐ τοῖς χοίροις συνδιαιτώμενος κατὰ τὸν ἄτακτον
ἐκεῖνον νέον τὸν ἀποστάντα τῆς πατρικῆς ἑστίας καὶ συβώτην γενόμενον,
οὐδὲ βουκολῶν ἡμιόνους κατὰ τὸν Ἰδουμαῖον ἐκεῖνον Δωήκ, οὔτε μὴν
πωλοδαμνεῖν παιδευόμενος, ἀλλ᾽ ἀγέλῃ προβάτων ἐπιστατῶν, κατὰ Μωσέα
καὶ Ἰακὼβ καὶ Δαβὶδ καὶ Ἀμμών, ἐπειδή ποτε τῆς Ἐκκλησίας εἴσω ἐγένετο
καὶ τῶν Εὐαγγελικῶν ἤκουσε φωνῶν, γέροντός τινος αὐτῷ παραινέσαντος,
πάντων ἀλογήσας βιοτικῶν, ἀντὶ θρεμμάτων ἡγεμονεύειν, λογικῇ
ποίμνῃ συναγελάζεται. Καὶ πρότερον μὲν σχοινίῳ τραχεῖ τὴν ὀσφὺν περισφίγγεται·
εἶτα γνωσθείς, εἰς φρέαρ ἑαυτὸν καθείς, ὑπόγειος γίνεται· κἀκεῖθεν
ἀνελκυσθείς, τὸν κιονίτην βίον πρῶτος πάντων ἐκλέγεται, ταῖς κατὰ
μικρὸν ἐπιδόσεσιν ἐπαύξων τοῦ στύλου τὴν ἄνοδον, πρῶτον μὲν εἰς ἓξ
πήχεις ὑψώσας αὐτόν, εἶτα δὲ μεγαλύνας αὐτὸν ἄχρι πηχῶν τριάκοντα
ἕξ. Οὕτω μετέωρος ἀρθείς, καὶ πολλῶν σημείων γενόμενος αὐτουργός,
δαίμονάς τε φυγαδεύσας καὶ βαρβάρων ἡμερώσας ἦθος ἀτίθασον, καὶ
πολλοὺς πρὸς Θεὸν ἐπιστρέψας, πρὸς τὰς ἀϊδίους μετέστη μονάς, τῆς αὐτοῦ
πολιτείας οἷα στήλην τὸν στῦλον καταλιπών.
11.
Αὐτὸς ὁ μέγας, ἀπὸ τὴν παιδικὴ ἡλικία ἀκόμη ἐνῶ ἔγινε ποιμένας
προβάτων, χωρὶς οὔτε νὰ συγκατοικῇ μὲ τοὺς χοίρους, ὅμοια μ᾽ ἐκεῖνο τὸν
ἄτακτο νέο, ὁ ὁποῖος ἐγκατέλειψε τὸ πατρικὸ σπίτι καὶ ἔγινε χοιροβοσκὸς
[Λουκ. 15,13], οὔτε νὰ βόσκῃ ἡμιόνους
[μουλάρια] ὅμοια μ᾽ ἐκεῖνον τὸν Ἰδουμαῖο Δωὴκ [Α' Βασ. 21,7], οὔτε βέβαια ἀνατρεφόμενος νὰ δαμάζῃ πουλάρια,
ἀλλὰ ἐπιστατώντας ἀγέλη προβάτων ὅμοια μὲ τὸν Μωϋσῆ καὶ τὸν Ἰακὼβ
καὶ τὸν Δαβὶδ καὶ τὸν Ἀμμών, ἀφότου κάποτε βρέθηκε μέσα στὴν Ἐκκλησία
καὶ ἄκουσε τοὺς Εὐαγγελικοὺς λόγους, καθὼς τὸν συμβούλευσε κάποιος
γέροντας, ἀφοῦ ἐγκατέλειψε τὰ βιοτικά, ζῇ κοινοβιακὰ σὲ λογικὴ
ποίμνη, ἀντὶ νὰ ὁδηγῇ ζῶα. Καὶ ἀρχικὰ μὲν σφίγγεται γύρω ἀπὸ τὴν μέση
[του] μὲ τραχὺ σχοινί. Κατόπιν, ὅταν ἀπέκτησε γνῶσι [σχετικὰ μὲ τὴν ἄσκησι],
ἀφοῦ κατέβασε τὸν ἑαυτό του σὲ πηγάδι, ζῇ κάτω ἀπὸ τὴν γῆ. Καὶ ἀφοῦ
ἀνασύρθηκε ἀπὸ ἐκεῖ, διαλέγει πρῶτος
ἀπὸ ὅλους τὸν στυλιτικὸ βίο, αὐξάνοντας
συνεχῶς μὲ προοδευτικὲς ἐπιδόσεις τὴν ἀνάβασι στὸν στῦλο, ἀνυψώνοντας
αὐτὸν πρῶτα μὲν στοὺς ἕξι πήχεις [περίπου στὰ τέσσερα μέτρα], ὕστερα δὲ
μεγαλώνοντας αὐτὸν μέχρι τριάντα ἓξ πήχεις [εἴκοσι τρία μέτρα]. Κατ᾽ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφοῦ ἀνυψώθηκε μετέωρος
καὶ ἐνήργησε πολλὰ [ὑπερφυσικὰ] σημεῖα, ἐκδιώκοντας καὶ δαίμονες
καὶ ἡμερώνοντας τὸ ἀτίθασο ἦθος τῶν βαρβάρων καὶ πολλοὺς [ἀπ᾽ αὐτοὺς]
στρέφοντάς [τους] στὸν Θεό, ἀπῆλθε πρὸς τὶς αἰώνιες μονές, ἀφήνοντας
τὸν στῦλο σὰν μνημεῖο τῆς [ἀσκητικῆς] του πολιτείας.
12. Παιδεύει τοίνυν ἡμᾶς ὁ ἱερὸς Συμεὼν τῷ
καθ᾽ ἑαυτὸν ὑποδείγματι, ἕως ἂν παῖδες ἐσμὲν καὶ ἀτελεῖς τὴν πνευματικὴν
ἡλικίαν, μὴ καταμιγνύειν ἑαυτοὺς ἀνθρώποις χοιρώδεσιν, οἳ τῷ βορβόρῳ
χαίρουσι τῆς ἀκολασίας ἢ τὴν ἁμαρτίαν καθάπερ τὰς ἀγόνους ἡμιόνους
ποιμαίνουσιν· ἡ γὰρ κακία οὐκ ἐκ Θεοῦ τὸν πληθυσμὸν ἔσχεν, ὡς οὐδὲ ἐξ
ἀλλήλων ἐστὶν ἡ τοῦ γένους τῶν ἡμιόνων διαδοχή, οὐδὲ συναναφύρεσθαι
ἡμᾶς τοῖς θηλυμανέσιν ὡς ἵπποις. Ἀλλὰ τούτων ἁπάντων ἀποφοιτῶντες,
ἐν ὁμοφρονοῦσι τε καὶ ὁμογνωμονοῦσι, τοῖς παρ᾽ ἡμῶν ποιμαινομένοις
συζήσωμεν, πάντων τῶν ἐν ἡμῖν λογισμῶν, προβάτων δίκην τῷ βουλήματι
τοῦ ἐπιστατοῦντος λόγου ποιμαινομένων. Καὶ οὕτως ἐν πραότητι ζῶσιν
ἡμῖν, ἐπιλάμψει ἐν ταῖς ψυχαῖς τοῦ Εὐαγγελίου τὸ κήρυγμα διὰ τῶν προσηκόντων
τῇ ἀρετῇ διδασκόμενον, καὶ πρὸς τὸν τελειότερον τῆς ἀρετῆς βίον διεγεῖρον
ἡμᾶς, ὥστε μακρὰν γενέσθαι τῶν κοσμικῶν παθῶν, καὶ τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην
βαδίζειν ὁδόν, περιεζωσμένους ἐν τῷ τραχεῖ καὶ κατεσκληκότι βίῳ
τῆς ἐγκρατείας, τὰς ἐκ τῶν νεφρῶν ἀλόγους πυρώσεις, τῷ σώφρονι λογισμῷ,
ὡς ἐν σχοινίῳ συσφίγγοντας. Ὅταν οὖν τοῦτο κατορθωθείη ἡμῖν, κἂν ὑπὸ
πάντων γνωσθείημεν, κἂν ὡς ἐνάρετοι θαυμαζόμεθα, τῷ λάκκῳ τῆς ταπεινώσεως
ἐμβάλωμεν ἑαυτοὺς τὸν μέγαν τοῦτον μιμούμενοι.
12.
Μᾶς διδάσκει, ἑπομένως, ὁ ἱερὸς Συμεὼν μὲ τὸ δικό του παράδειγμα, ἕως
ὅτου εἴμαστε [ἀκόμη] παιδιὰ καὶ ἀτελεῖς στὴν πνευματικὴ ἡλικία,
νὰ μὴν ἀναμιγνύουμε τοὺς ἑαυτούς μας μὲ ἀνθρώπους [ρυπαρούς], ποὺ ἔχουν
τὸ ἦθος τοῦ χοίρου, οἱ ὁποῖοι χαίρονται στὸν βόρβορο τῆς ἀκολασίας ἢ
ἐκτρέφουν τὴν ἁμαρτία, ὅπως ἀκριβῶς [ὁ Δωὴκ] τοὺς στείρους ἡμιόνους.
Διότι ἡ κακία δὲν ἀπέκτησε τὴν αὔξησί [της] ἀπὸ τὸν Θεό, ὅπως οὔτε
ἡ ἀναπαραγωγὴ τῆς ράτσας τῶν ἡμιόνων ὑπάρχει [μὲ γέννησι] τοῦ ἑνὸς
ἀπὸ τὸ ἄλλο, [καὶ μᾶς διδάσκει ἐπίσης] οὔτε νὰ ἀνακατευώμαστε ἐμεῖς
μὲ ἐκείνους, ποὺ σὰν τὰ ἄλογα [εἶναι]
θηλυμανεῖς. Ἀλλὰ ἀφοῦ θὰ ἀποχωρισθοῦμε
ἀπ᾽ ὅλους αὐτούς, νὰ ζήσωμε μαζὶ μὲ ὁμόφρονες καὶ ὁμογνώμονες [λογισμούς],
οἱ ὁποῖοι συντηροῦνται ἀπὸ ἐμᾶς, καθὼς
ὅλοι οἱ ἐντός μας λογισμοὶ συντηροῦνται, κατὰ τὸν τρόπο τῶν προβάτων,
μὲ τὴν βούλησι τοῦ λογισμοῦ, ὁ ὁποῖος διευθύνει, [δηλαδὴ τοῦ νοός].
Καὶ ἐὰν κατ᾽ αὐτὸν τὸν τρόπο μὲ πραότητα [οἱ λογισμοὶ] διαβιοῦν [μέσα]
σ᾽ ἐμᾶς, θὰ λάμψῃ στὶς ψυχές [μας] τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, καθὼς
διδάσκεται μὲ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἀπαιτοῦνται γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ μᾶς παρακινεῖ
πρὸς τὴν ζωὴ τῆς ἀρετῆς, τὴν πλέον τέλεια, ὥστε νὰ κατασταθοῦμε μακριὰ
ἀπὸ τὰ κοσμικὰ πάθη καὶ νὰ βαδίσουμε τὴν στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό, ἔχοντας
στὸν σκληρὸ καὶ κατάξερο βίο τῆς ἐγκρατείας περισφίξει μὲ τὸν σώφρονα
λογισμό, ὅπως μὲ σχοινί, τὶς ἀπὸ τὰ νεφρὰ ἄλογες πυρώσεις. Ὅταν, λοιπόν,
αὐτὸ ἤθελε κατορθωθῇ ἀπὸ ἐμᾶς, ἀκόμη κι ἂν γίναμε ἀπ᾽ ὅλους γνωστοί,
ἀκόμη κι ἂν θαυμαζώμαστε σὰν ἐνάρετοι, θὰ βάλουμε τοὺς ἑαυτούς μας
μέσα στὸν λάκκο τῆς ταπεινώσεως, μιμούμενοι ἐκεῖνον τὸν μέγα [Συμεῶνα].
13.Φύγωμεν τοίνυν τὸ κενὸν τοῦτον
καὶ κοῦφον δοξάριον· «ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται», ὡς ἡ
θεία λέγει πυκτίς. Ἐκεῖνος οὐκ ἂν εἰς τὰ τοῦ στύλου ἤρθη μετέωρα, εἰ
μὴ πρότερον ἐν τῷ ξηρῷ λάκκῳ καθῆκεν ἑαυτὸν τῷ πολλῆς δυσωδίας ἀνάπλεω·
καὶ ἡμεῖς δὲ οὐκ ἂν πρὸς ὕψος ἀρετῆς ἀναχθείημεν, εἰ μὴ τὴν ταπείνωσιν
ἀσπασώμεθα· εἰ δὲ καὶ κρυπτόμενοι, τὴν ταπεινοφροσύνην μὴ λάθοιμεν
(ἀληθὲς γάρ, ὡς ἀρετὴ ὅσον κρύπτεσθαι σπουδάζει, κηρύττεται), καὶ ἀνιμήσωνται
ἡμᾶς ἐκ τοῦ λάκκου, τοὐτέστι φανερώσουσιν ἡμᾶς οἱ τὴν ἀρετὴν θαυμάζοντες,
ἐπιπονώτερον ἀσπασώμεθα βίον, ταῖς κατὰ μικρὸν προσθήκαις εἰς τὸν
στῦλον τῶν ἀρετῶν ἀναγόμενοι· πρότερον μὲν ἐν ἑξαπήχει τῆς ἀναβάσεως
φθάσαντες ὕψει, τὰς ἓξ ἐντολὰς δηλαδὴ ὡς κρηπῖδα θέντες τῆς ἀναβάσεως,
δι᾽ ὧν κληρονομοῦσι τὴν τῶν οὐρανῶν Βασιλείαν οἱ δίκαιοι· ὁ γὰρ ἐπὶ
θρόνου δόξης κεκαθικὼς Βασιλεύς, τοῖς ἐκ δεξιῶν αὑτοῦ, τῶν τηρηθεισῶν
αὐτοῖς ἓξ ἐντολῶν ὡς ἀμοιβὴν τὴν τῶν οὐρανῶν Βασιλείαν χαρίζεται.
13.
Νὰ ἀποφύγουμε, λοιπόν, τὴν ἄδεια καὶ ἀνώφελη αὐτὴ εὐτελῆ δόξα, ὅπως
λέει τὸ θεϊκὸ βιβλίο [τὸ Εὐαγγέλιο: Ματθ.
23, 12]: ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος θὰ ταπεινώσῃ τὸν ἑαυτό του, θὰ ἐξυψωθῇ. Ἐκεῖνος
[ὁ Ἅγιος Συμεὼν] δὲν θὰ εἶχε ἀνυψωθῆ στὰ μετέωρα [στὶς ὑψηλὲς ἐμπειρίες]
τοῦ στύλου, ἐὰν προηγουμένως δὲν εἶχε κατεβάσει τὸν ἑαυτό του μέσα
στὸν κατάξερο λάκκο, τὸν γεμάτο ἀπὸ πολλὴ δυσωδία. Καὶ ἐμεῖς δὲν εἶναι
δυνατὸν νὰ ἀνέλθουμε σὲ ὕψος ἀρετῆς, ἐὰν δὲν ἀσπασθοῦμε τὴν ταπείνωσι.
Ἐὰν ὅμως καὶ ἐνῶ κρυβόμεθα δὲν μπορέσαμε νὰ κρατήσουμε ἀπαρατήρητη
τὴν ταπεινοφροσύνη, (διότι [εἶναι] ἀληθινό, ὅτι ὅσο προσπαθεῖ νὰ
κρύβεται ἡ ἀρετή, διαλαλεῖται), καὶ μᾶς ἀνασύρουν ἀπὸ τὸν λάκκο, δηλαδή,
μᾶς φανερώσουν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι θαυμάζουν τὴν ἀρετή, νὰ ἀσπασθοῦμε
[τότε] ἀσκητικότερο βίο, ἀνυψούμενοι μὲ προσθῆκες [ἀσκητικῶν κόπων]
σιγὰ-σιγὰ στὸν στῦλο τῶν ἀρετῶν· ἀφοῦ προηγουμένως φθάσαμε βέβαια σὲ ὕψος
ἀναβάσεως ἓξ πήχεων, δηλαδή, ἀφοῦ θέσαμε ὡς θεμέλιο τῆς ἀναβάσεως τὶς ἓξ
ἐντολὲς [τοῦ Θεοῦ], διὰ τῶν ὁποίων κληρονομοῦν οἱ δίκαιοι τὴν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Διότι ὁ Βασιλέας, ὁ ὁποῖος κάθεται σὲ θρόνο δόξης, σ᾽ ἐκείνους, [οἱ ὁποῖοι στέκονται]
στὰ δεξιά του, χαρίζει ὡς ἀμοιβή, γιὰ τὶς ἓξ ἐντολὲς ποὺ τηρήθηκαν ἀπ᾽
αὐτούς, τὴν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
14.Ὅταν οὖν σωματικῶς θρέψωμεν διὰ
τῶν πενήτων τὸν Κύριον πεινῶντα, καὶ διψῶντα ποτίσωμεν, καὶ ξενοδοχήσωμεν,
καὶ ἐνδύσωμεν, καὶ ἐπισκεψώμεθα ἀσθενείᾳ ἢ δεσμοῖς συνεχόμενον,
τότε τῷ ἑξαπήχει στύλῳ βεβήκαμεν. Εἰ δὲ καθάπερ μνᾶν ἢ τάλαντον πολυπλασιάσοιμεν
τὰς ἀρετὰς διὰ τῆς ἐργασίας πληθύνοντες, τότε ὁ τῶν ἀρετῶν ἡμῖν κύκλος
ἀποτελεῖται, εἰς ἑαυτὴν πολυπλασιασθείσης τῆς ἑξάδος τῶν ἐντολῶν,
ὡς γενέσθαι τὰ ἕξ, τριάκοντα ἕξ· κἀκεῖσε γὰρ οἶμαι στῆναι, εἰ καὶ κατὰ
τὴν ἱστορίαν ὁ τοῦ μεγάλου Συμεὼν στῦλος τοσοῦτον ἀνύψωτο [recte:
ἀνυψοῖτο]. Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ὁ ἀριθμὸς οὗτος καὶ κύκλος ἐστὶ καὶ τρίγωνος
καὶ τετράγωνος, τὸ τῆς ἀρετῆς τοῦ ἀνδρὸς ἐσήμανε τέλειον, ὅπως τε
πάγιος ἦν πρὸς τὴν εἰς τὴν Τριάδα εὐσέβειαν, καὶ ὅπως τῷ κύκλῳ τῶν ἀρετῶν
ἐστεφάνωτο.
14.Ὅταν,
ἑπομένως, θρέψουμε, διαμέσου τῶν πτωχῶν, τὸν Κύριο, ἐνῶ πεινάει καὶ
[Τοῦ] δώσουμε νὰ πιῇ νερό, ἐνῶ διψάει καὶ [Τὸν] φιλοξενήσουμε καὶ ντύσουμε
καὶ [Τὸν] ἐπισκεφθοῦμε ἐνῶ ὑποφέρει ἀπὸ ἀσθένεια ἢ ἀπὸ τὰ δεσμὰ [τῆς
φυλακῆς], τότε ἔχουμε ἀνεβεῖ στὸν στῦλο τῶν ἓξ πήχεων. Ἐὰν δὲ θὰ μπορέσουμε
νὰ πολλαπλασιάσουμε τὴν μνᾶ ἢ τὸ τάλαντο πληθαίνοντας μὲ τὴν ἐργασία
[μας] τὶς ἀρετές, τότε ὁ κύκλος τῶν ἀρετῶν, ὅσον ἀφορᾶ ἐμᾶς, ὁλοκληρώνεται,
ἀφοῦ ἡ ἑξάδα τῶν ἐντολῶν πολλαπλασιάσθηκε ἐν σχέσει πρὸς τὸν ἑαυτό
της, ὥστε νὰ γίνουν τὰ ἕξ, τριάντα ἕξ. Διότι
ἐκεῖ νομίζω, ὅτι σταμάτησε [ὡς πρὸς τὸ ὕψος] ὁ στῦλος τοῦ μεγάλου Συμεῶνος,
ἐάν, σύμφωνα μὲ τὴν ἱστορία, εἶναι δυνατὸν νὰ ὑψωνόταν τόσο πολύ.
Ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς [τριάντα ἓξ] εἶναι καὶ κύκλος καὶ τρίγωνος
καὶ τετράγωνος [κατὰ τὴν πυθαγόρεια θεωρία] ὑποδείκνυε τὸ τέλειο τῆς ἀρετῆς τοῦ ἀνθρώπου, καθὼς καὶ σταθερὸς
ἦταν σχετικὰ μὲ τὴν εὐσέβεια στὴν [Ἁγία] Τριάδα καὶ καθὼς εἶχε στεφανωθῆ
μὲ τὸν κύκλο τῶν ἀρετῶν.
15. Ἂν οὖν τοιαύταις χρησάμενοι ἀναβάσεσιν
εἰς τὸ ὕψος τοὐτὶ δράμωμεν, καὶ τοὺς ἐπιβούλους τῆς ἡμῶν σωτηρίας φυγαδεύσωμεν
δαίμονας, καὶ ὡς βαρβάρους τὰ ἐνοχλοῦντα ἡμῖν πάθη πραΰνωμεν, καὶ
σφίσιν (ἡμῖν) αὐτοῖς καὶ πολλοῖς ἄλλοις πρόξενοι σωτηρίας ἐσόμεθα,
καὶ τῶν ἀκηράτων καὶ αἰωνίων ἀγαθῶν ἀπολαύσωμεν, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ
τῷ Κυρίῳ ἡμῶν. ᾯ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
15.
Ἐάν, ἑπομένως, τρέξουμε πρὸς αὐτὸ τὸ
ὕψος χρησιμοποιώντας αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὶς ἀναβάσεις καὶ ἐκδιώξουμε
τοὺς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι ἐπιβουλεύονται τὴν σωτηρία μας καὶ
καταπαραΰνουμε σὰν βαρβάρους, τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα μᾶς ἐνοχλοῦν, θὰ προξενήσουμε
τῆν σωτηρία καὶ σ᾽ ἐμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ σὲ πολλοὺς ἄλλους καὶ θὰ ἀπολαύσουμε
τὰ ἐν Κυρίῳ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ ἄφθαρτα καὶ αἰώνια ἀγαθά, στὸν ὁποῖο
[ἀνήκει] ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.